26 lat temu, 23 lutego 1996 r. zmarł dr Tomasz Tołwiński, człowiek bardzo zasłużony dla Choroszczy i regionu. Urodził się w Warszawie ale praktycznie całe jego życie było związane z naszym regionem Białymstokiem Choroszczą. Po ukończeniu białostockiego Liceum im. Króla Zygmunta Augusta studiował w Akademii Medycznej w Białymstoku, gdzie uzyskał tytuł doktora nauk medycznych. Przez wiele lat mieszkał i pracował w Choroszczy. Był ordynatorem Oddziału IX Państwowego Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Choroszczy. Jego życie nie ograniczało się do pracy naukowej i zawodowej. Dr Tołwiński był zaprawionym społecznikiem, który aktywnie uczestniczył w życiu miasta i miejscowej parafii rzymskokatolickiej. To on zorganizował na nowo Towarzystwo Przyjaciół Choroszczy, które działa do dnia dzisiejszego. Przez kilkanaście lat był prezesem zarządu tego Stowarzyszenia a u schyłku swego życia jego Prezesem Honorowym. Przez wiele lat dbał o ochronę dziedzictwa narodowego, w tym zabytków sakralnych i nekropolii różnych wyznań. Dr Tomasz Tołwiński zmarł w wieku 59 lat i został pochowany w grobie rodzinnym na cmentarzu w Choroszczy. Najlepiej, jak o Nim samym opowie Jego córka Gabriela.
Józef Waczyński
Tomasz Tołwiński urodził się 3 września 1937 roku w Warszawie w rodzinie wojskowej. Jego ojciec, Bronisław, był oficerem Wojska Polskiego i w ostatnich latach przed wybuchem II wojny światowej, stacjonował w Twierdzy Modlińskiej. Matka, Teodozja, była pielęgniarką w jednym w warszawskich szpitali. Losy powojenne rzuciły rodzinę Tołwińskich do Białegostoku, gdzie Tomasz ukończył liceum im. Zygmunta Augusta oraz Akademię Medyczną w Białymstoku. Po zakończeniu studiów, jako stypendysta Fundacji Forda, pracował w Stanach Zjednoczonych w kilku jednostkach medycznych w stanach New Jersey i Pennsylvanii. Po powrocie do kraju, w 1965 roku rozpoczął karierę naukową i zawodową w Państwowym Szpitalu dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Choroszczy oraz białostockiej Akademii Medycznej,gdzie uzyskał tytuł dr. nauk medycznych. W latach 70-tych został jednym z ordynatorów w szpitalu w Choroszczy. Opublikował kilkadziesiąt publikacji naukowych, w których zajmował się głównie gerontopsychiatrią, czyli chorobami umysłowymi starszych ludzi. Działał w ogólnopolskim Towarzystwie Psychiatrycznym i przez wiele lat był także Suwalskim Specjalistą Wojewódzkim ds. Psychiatrii. Funkcje te sprawował do przejścia na rentę w roku 1995.
Praca lekarza była jego powołaniem i pasją. Pasja ta nie ograniczała się jednak tylko do spraw medycznych. Tomasz Tołwiński brał aktywny udział w życiu społecznym Choroszczy, szczególnie jako współtwórca i pierwszy prezes Towarzystwa Przyjaciół Choroszczy. Przyczynił się między innymi do zachowania pamięci o grobach powstańców styczniowych oraz miejscach pochówku przedwojennych, żydowskich mieszkańców Choroszczy. Systematycznie oczyszczał teren cmentarza i zadbał o ogrodzenie, aby oddać szacunek ludziom tam pochowanym, ale też aby podkreślić znaczenie tego miejsca dla historii Choroszczy.
Uczestniczył w życiu parafii i wielokrotnie, jako pielgrzym i lekarz, brał udział, z racji powiązań rodzinnych, w corocznej łódzkiej pielgrzymce do Częstochowy. Przemierzał Europę, zwiedzając Sanktuaria i inne miejsca, z których mógł czerpać siły duchowe. Prowadził bardzo aktywny tryb życia, obok uprawy ogródka pracowniczego i przydomowego, spędzał urlopy na przemierzaniu jego ulubionych polskich gór, szczególnie pasma Gorc i Tatr. Zimą jeździł na nartach, w ciepłych sezonach- rowerem. Był też zagorzałym zwolennikiem pływania, zarówno w naszej pobliskiej Narwi jak i mazurskich jeziorach. Uwielbiał czytać książki i gazety.
Odszedł 23 lutego 1996 r., pozostawiając w smutku żonę i troje dzieci, mając niespełna 59 lat.
Gabriela Horba
Fot. Archiwum TPCh i zbiory Gabrieli Horba